Üveit, gözün orta tabakasında meydana gelen iltihaplanma sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu tabaka, gözün retina gibi hassas bölgelerini besler ve görme yetisinin korunmasında kritik bir rol oynar. Uvea; iris, siliyer cisim ve koroid olmak üzere üç ana bölgeden oluşur. İltihaplanma bu üç bölgeden birinde veya tamamında meydana gelebilir.
Üveit, belirtilerine ve oluştuğu bölgeye bağlı olarak farklı şiddetlerde görülebilir. Örneğin, ön üveit genellikle daha hafif seyirliyken, arka üveit gözün derin dokularını etkilediği için daha ciddi sonuçlara yol açabilir. Üveit hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülmekle birlikte, özellikle bağışıklık sistemi hastalıkları olan bireylerde daha yaygındır. Bu hastalık, doğru ve zamanında tedavi edilmezse kalıcı görme kaybına neden olabilecek ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Üveit Tedavisi Nedir?
Üveit tedavisi, gözdeki iltihabın kontrol altına alınmasını ve komplikasyonların önlenmesini amaçlayan bir tedavi sürecidir. Tedavi, iltihabın şiddeti ve nedeni doğrultusunda kişiye özel olarak planlanır. Üveit tedavisinde temel hedef, hastalığın neden olduğu şikâyetleri ortadan kaldırarak görme kaybı riskini en aza indirmektir.
Genellikle ilk olarak ilaç tedavisi uygulanır. Antibiyotik, antiviral veya kortikosteroid içerikli ilaçlar, iltihabın durumuna göre reçete edilir. Bağışıklık sistemi rahatsızlıklarından kaynaklanan üveitte bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaçlar kullanılır. Ancak bazı vakalarda ilaç tedavisi yeterli olmayabilir. Bu durumlarda, cerrahi müdahaleler ya da göz içi enjeksiyonlar gibi ileri tedavi yöntemleri devreye girer.
Üveit Neden Olur?
Üveitin oluşumunda birçok farklı faktör rol oynayabilir. Bunlar arasında enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar ve travmatik göz yaralanmaları yer alır. Uvea tabakasında iltihaplanmaya neden olan başlıca faktörler şunlardır:
- Enfeksiyonlar: Bakteri, virüs, mantar ve parazit kaynaklı enfeksiyonlar üveit vakalarının önemli bir bölümünü oluşturur. Özellikle tüberküloz ve toksoplazmozis gibi hastalıklar bu duruma sebep olabilir.
- Otoimmün Hastalıklar: Behçet hastalığı, romatoid artrit ve ankilozan spondilit gibi bağışıklık sistemi hastalıkları üveite neden olabilir. Bu hastalıklarda bağışıklık sistemi yanlışlıkla göz dokularına saldırır.
- Travma: Göze alınan darbeler veya cerrahi işlemler sonrası gelişen iltihaplanma, üveitin diğer önemli nedenlerindendir.
- Diğer Sağlık Problemleri: Crohn hastalığı, sarkoidoz, lenfoma gibi sistemik hastalıklar da üveit gelişimine zemin hazırlayabilir.
Doğru tedaviyi uygulayabilmek için iltihabın altta yatan nedeninin tespit edilmesi kritik önem taşır.
Üveit Çeşitleri Nelerdir?
Üveit, iltihabın gözün hangi bölümünde görüldüğüne bağlı olarak dört ana kategoriye ayrılır. Bu kategoriler, belirtiler ve tedavi yöntemleri açısından farklılık gösterir.
- Ön Üveit: Göz bebeğinin çevresi ve iriste meydana gelen iltihaplanmadır. Genellikle en yaygın görülen üveit türüdür. Tedavisi nispeten daha kolaydır ve genelde kortikosteroid damlalar ile kontrol altına alınabilir.
- Orta Üveit: Pars plana ve vitreus (göz içi sıvısı) gibi gözün orta bölgelerinde görülür. Daha çok çocuklarda rastlanır ve diğer türlere kıyasla daha az yaygındır. Ancak görme yetisi açısından tehlikeli olabilir.
- Arka Üveit: Retina ve koroid gibi gözün arka kısımlarında meydana gelen üveit türüdür. Kalıcı görme kaybına yol açabilecek ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Tedavisi genellikle daha karmaşıktır.
- Panüveit: Gözdeki tüm uvea katmanlarının aynı anda iltihaplanması durumudur. Genellikle Behçet hastalığı gibi sistemik hastalıklarla ilişkilidir ve en tehlikeli üveit türü olarak kabul edilir.
Üveit Çeşitleri Nelerdir?
Üveit Belirtileri Nelerdir?
Üveit hastalığı, belirtileri açısından kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak en sık görülen şikâyetler şunlardır:
- Bulanık görme ve görme kaybı
- Göz ağrısı ve kızarıklık
- Işığa karşı aşırı hassasiyet
- Gözde yüzen cisimler veya gölgeler görmek
Bu belirtiler fark edildiğinde, vakit kaybetmeden bir göz doktoruna başvurulması gerekir. Üveit belirtileri hafif bile olsa, hastalığın ilerlemesi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Üveit Kendiliğinden Geçer mi?
Üveit bazen kendiliğinden hafifleyebilir veya geçebilir. Ancak bu durum, hastalığın tamamen iyileştiği anlamına gelmez. Tedavi edilmediği takdirde iltihap kronikleşebilir ve göz dokularına zarar verebilir. Özellikle Behçet hastalığı gibi kronik bir rahatsızlık söz konusuysa, üveitin tekrar etme riski yüksektir. Bu yüzden belirtiler ortaya çıktığında doktora başvurmak ve tedavi sürecini aksatmamak önemlidir.
Üveit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Üveit tedavisinde kullanılan yöntemler, iltihabın türüne, şiddetine ve nedenine bağlı olarak değişiklik gösterir. Hafif vakalarda genellikle ilaç tedavisi uygulanır. Bu tedavi, kortikosteroid damlalar, antibiyotikler, antiviral ilaçlar veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar içerir.
Daha ciddi vakalarda ise cerrahi yöntemlere başvurulabilir. Vitrektomi ameliyatı, göz içi iltihapların temizlenmesi ve komplikasyonların giderilmesi amacıyla kullanılan yaygın bir cerrahi yöntemdir. Ayrıca, göz içine ilaç salınım cihazlarının yerleştirilmesi gibi girişimsel yöntemler de tedavi seçenekleri arasındadır.
Üveit Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen üveit, gözün hassas dokularında ciddi ve kalıcı hasarlara yol açabilir. Katarakt, glokom, retina dekolmanı ve göz içi yapışıklıklar, tedavisiz üveitin başlıca komplikasyonlarıdır. Bu durumlar, kalıcı görme kaybı hatta körlükle sonuçlanabilir. Üveitin tedavi edilmemesi durumunda, iltihap gözdeki diğer dokulara da yayılabilir. Bu yüzden üveit belirtileri ortaya çıktığında, mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlanmalıdır.
